U okviru Memorijalnog kompleksa “Jasenovac”, obišli su muzejsku zgradu u kojoj je ispisano više od 80.000 imena nastradalih u tom logoru, prema zvaničnoj evidenciji kompleksa, a među kojima je najviše Srba, Roma i Jevreja.
U muzejskoj zgradi izloženi su i predmeti iz kojih su nekadašnji logoraši jeli, kao i tupi predmeti – čekići, noževi, maljevi, sekire…, kojima su ubijani udarcima u glavu, što je svaki od čuvara u logoru mogao da uradi bilo kada, zbog bilo čega, a da ne snosi nikakvu odgovornost.
Pored garderobe pojedinih logoraša, u muzejskoj zgradi izloženi su i delovi cigli, koju su logoraši proizvodili i kojom su ogradili logor sa tri strane u dužini od 3,5 kilometara.
Posle muzeja, aktivisti su obišli spomenik “Cvet”, delo poznatog arhitekte i nekadašnjeg gradonačelnika Beograda Bogdana Bogdanovića, do kojeg su došli putem od drvenih pragova, koji su doneti sa pruga kojima su u vozovima dovoženi zarobljeni muškarci, žene i deca, a ispred kojeg su razvili baner: “Premladi da se sećamo, odlučni da ne zaboravimo”.
Spomenik po kojem je poznat Memorijalni kompleks “Jasenovac”, napravljen je u obliku cveta, sa idejom da simbolizuje crpljenje snage iz zemlje, odnosno od nastradalih, a da bude otvoren ka suncu i novim generacijama, kako se više nikada i nikome ne bi desilo ono što se desilo u tom logoru.
Putem do spomenika koji se nalazi na prostoru bivšeg logora III Ciglana Jasenovac, prolazi se i pored nekoliko uzvišenja, koje je Bogdanović osmislio na mestima gde su lokalizovane masovne grobnice u kojima su sahranjivani logoraši, čiji su posmrtni ostaci spaljeni u 15 dana pred završetak Drugog svetskog rata.
Koncentracioni logor Jasenovac bio je najveći logor koji je osnovao ustaški režim na teritoriji NDH za vreme Drugog svetskog rata, a sastojao se od nekoliko logorskih jedinica osnovanih u kratkim vremenskim razmacima od avgusta 1941. do januara 1942. godine.
Na početku postojanja logor je bio isključivo muški, a od 1943. godine u njemu su bili zatočeni i deca i žene.
Područje Jasenovca odabrano je za logor zbog geografskog položaja, jer je okruženo rekama i močvarama, što je otežavalo eventualni beg, a čuvarima je olakšavalo kontrolu nad zatvorenicima.
Drugi razlog je železnička pruga koja prolazi kroz mesto Jasenovac, preko koje su vršene deportacije zatvorenika, a treći industrijska postrojenja koja su pre Drugog svetskog rata bila u vlasništvu srpske porodice Bačić iz Jasenovca, kojima je imovina konfiskovana.
Logoraši su prisiljavani da obavljaju teške fizičke poslove u sklopu industrijskih postrojenja, što je bio i način da ih muče i ponižavaju.
Logor je zatvoren 22. aprila 1945. godine, a posle probijanja Sremskog fronta i očekivanja dolaska Narodnooslobodilačke vojske, ustaše su odlučile da likvidiraju sve koji su u tom trenutku bili među živima.
Poslednja grupa žena, njih 640, likvidirana je 21. aprila, a bila su ostala 1.073 muška zatvorenika.
Predvođeni Antom Bakotićem, 22. aprila, 600 zatočenika krenulo je u proboj logora, ali najveći broj njih usmrtila je unakrsna vatra sa okolnih bunkera.
Proboj je preživelo 90 zatvorenika, od kojih su danas živa samo dvojica, a 470 bolesnih i nemoćnih zatvorenika, koji su bili previše slabi da bi se suprotstavili ustašama, likvidirani su, a njihova tela su minirana zajedno sa logorskim objektima.
Izvor: Tanjug
